Laboratorium Światła w Gorlicach. Od pomysłu do realizacji

Pomysł padł na podatny grunt i właśnie teraz poznaliśmy konkrety na temat przyszłej realizacji.

Laboratorium Światła – Gorlice, Rynek 11 

Przyszła inwestycja ma być zlokalizowana w centrum, właśnie pod adresem Rynek 11. W znanej wielu kamienicy mieściła się dawniej m.in. składnica harcerska, tu działał też Młodzieżowy Dom Kultury. Teraz idzie nowe: w kamienicy ma powstać centrum naukowo-historycznego: Laboratorium Światła.  Podobnego miejsca próżno szukać w okolicy. Miasto postanowiło postawić na światło, jako myśl przewodnią projektów promocyjnych. To zaś, w powiązaniu z faktem, że Gorlice są kolebką przemysłu naftowego, daje bardzo szerokie możliwości. 

Wykonawcą koncepcji Laboratorium, będzie Pracownia Nizio Design International. Już teraz w propozycji projektowej uwzględnione zostało nie tylko wykorzystanie kamienicy, ale wyjście z Laboratorium także w stronę części Rynku. To jednak w przyszłości – najpierw kamienica! 

Jaki będzie pierwszy krok na drodze do spełnienia tego marzenia? Miejski magistrat wyjaśnia:

Kolejnym krokiem w przybliżeniu realizacji Laboratorium, jest postępowanie przetargowe na opracowanie dokumentacji projektowej miejsca. Następnie, Miasto będzie starało się pozyskać środki na realizację projektu w ramach funduszy zewnętrznych, w pierwszej kolejności z programu „Interreg" na lata 2021-2027.

Laboratorium Światła – po czym je poznamy?

Pierwszy element, który będzie rozpoznawalny to oczywiście zewnętrzna część budynku. Tu nie będzie rewolucji, ponieważ elewacja kamienicy będzie nadal bezpośrednio nawiązywała swoim wyglądem do historycznej formuły fasady. Dzięki temu wygląd Rynku pozostanie spójny. Zaplanowano jednak istotne prace, które spowodują, że kamienica odzyska klasyczny wygląd. 

Zaplanowane zostało odzwierciedlenie detali z pierwotnego projektu budynku pochodzącego z początku XX wieku. Pominięte będą te elementy, które wprowadzone zostały w późniejszych latach, podobnie jak to miało miejsce przy odnowieniu budynku Ratusza. Generalnie: wracamy do oryginałów. Nowa elewacja miałaby mieć dość minimalistyczną formę. Całośc wykonana w jednolitym materiale i jednolitym kolorze (białym betonie architektonicznym) ma być elegancka, a jednocześnie pasująca do całego otoczenia centrum Gorlic. 

Na budynku odtworzone zostaną elementy historycznej fasady: gzymsy, opaski okienne, boniowania oraz pilastry. Pojawi się też szkicowy podział stolarki okiennej. Komentując tę koncepcję gorlicki magistrat mówi o 

metaforycznym zamrożeniu historycznego stanu zabytku przy wprowadzeniu nowoczesnej formuły projektu. Jest to podejście z szacunkiem traktujące pierwotny charakter budynku, jednocześnie pozwalające na zachowanie innowacyjnego i minimalistycznego kierunku.

Tyle od zewnątrz, a co znajdziemy we wnętrzu kamienicy?

Laboratorium Światła – co w środku?

Tu będą miały miejsce prawdziwe czary. Przestrzeń będzie wielofunkcyjna, a pomysł z pewnością zasługuje na opisanie jako bardzo atrakcyjny.

W centrum bryły, po przekształceniu dawnego dziedzińca, zostanie uformowany rdzeń obiektu rozświetlony naturalnym światłem, które może być postrzegane jako symbol postępu, wielkiej idei do której człowiek dąży przez całą historię.

W ścianie, pomiędzy trzonem budynku a przestrzenią ekspozycyjną, pojawią się specjalnie wybrane szczeliny. Dzięki temu do wnętrza budynku będzie docierało naturalne światło z zewnątrz. Będzie doświetlało wystawę stałą i pasaż centralny. 

Perforacje te będą symbolizowały przełomowe wydarzenia, które zmieniły dzieje ludzkości. - wyjaśnia Urząd Miejski w Gorlicach.

Szczeliny nie będą jednak puste. W ich wnętrzu pojawią się znakowe obiekty związane z historią oświetlenia i energii. Dodatkowe doświetlenie zapewni im światło z rdzenia obiektu. Gdzieniegdzie światło będzie wykorzystane tak, że po przepuszczaniu przez wybrane obiekty będzie tworzyło projekcje i gry cieni w przestrzeni. Tematem przewodnim tek ekspozycji światło-cień będą wielkie wynalazki i ich wpływ na rozwój cywilizacji. Zabawa światłem będzie więc tak naprawdę początkiem budowania pewnej narracji opisującej przejście od idei do tworzenia przełomowych odkryć i zmianę jakości życia człowieka na przestrzeni wieków.

Rozświetlona klatka schodowa poprowadzi gości na pierwsze piętro z wystawą stałą oraz drugie piętro, gdzie będą ulokowane nowoczesne sale warsztatowe w stylistyce laboratorium.

Ze względu na przyjętą koncepcję zagospodarowania przestrzeni, jednym z kluczowych elementów będzie ekspozycja stała. Nie ma zaskoczenia w tym, że kluczem do opowieści staje się postać Ignacego Łukasiewicza. Wystawa nie będzie jednak klasyczną ekspozycją muzealną, ale ma być jak najbardziej interaktywna. Doświadczanie i zaangażowanie widza ma sprzyjać nauce o kluczowych zasadach fizyki i mechanizmach dokonania przełomowych odkryć. Wszystko w celu jak najlepszego i najgłębszego przeżycia wizyty i wyniesienia jak największej liczby informacji zakorzenionych we wszystkich zmysłach.

Goście muzeum sami wcielą się w rolę alchemików, naukowców i innowatorów.

Wystawa ma być zróżnicowana. Założono, że ekspozycja zostanie podzielona na trzy ścieżki tematyczne: 

• Natura światła i energii,
• Człowiek a światło, 
• Miasto Światła. 

W wystawie dostępne mają być łącznie cztery galerie:

• Galeria A – Fiat lux! – gdzie będzie można poznać naturę światła i energii, tu znajdziemy opowieść o mitach założycielskich cywilizacji ludzkiej, w szczególności zapoznamy się z z symboliką światła, ognia i koncepcją wynalazczości w ogóle,
• Galeria B – Z mroku dziejów  – ta część wystawy będzie opowieścią o historii ludzkości od prehistorii do czasów nowożytnych, opowieść ta będzie poprowadzona prowadzona w ścisłym powiązaniu z koncepcją światła i znaczeniem oświetlenia i energii dla rozwoju cywilizacji,
• Galeria C – Więcej światła!  – ta część wystawy będzie prezentowała historię rewolucji, która dokonała się po upowszechnieniu wykorzystania ropy naftowej i roli Ignacego Łukasiewicza w dokonującej się rewolucji oświetleniowej 
• Galeria D – Energia jutra – tu prezentowane będą różne koncepcje związane z przyszłością świata, w centrum tej części będzie energia, jej dostępne źródła i sposoby wykorzystania. 

Całość Laboratorium Światła ma być dostosowana do odbiorców w różnym wieku. Pojawi się więc specjalna ścieżka dla dzieci. Przekaz i sposób prezentacji kolejnych zagadnień będzie dostosowany do potrzeb najmłodszych odbiorców. Na poszczególnych stanowiskach interakcyjnych będzie można dobierać poziom trudności i szczegółowości rozgrywek, zabaw czy do potrzeb odbiorców. Całość będzie dostępna także dla osób starszych i osób z niepełnosprawnościami.

Światło, światło, światło

Wizualizacje pokazują, że całość Laboratorium ma być przede wszystkim przestrzenią doświadczania i zabawy. Światło będzie wykorzystane na wiele sposobów, ukazując jego znaczenie dla człowieka. Pojawi się zarówno światło naturalne, sztuczne, o różnych barwach, natężeniach. W czasie zwiedzania będzie można przekonać się na własnej skórze o tym, że światło może regulować nasz nastrój, zmieniać sposób postrzegania miejsc, zdarzeń, sytuacji. Światło będzie można poznawać, będzie można go poszukiwać.

Doświadczenie zwiedzającego będzie budowane od samego wejścia do budynku. Wyciemnienie głównego pasażu budynku wzmocni wrażenie kontrastu po wejściu
na rozświetloną klatkę schodową ulokowaną w rdzeniu obiektu, otwartą w kierunku nieba. (...) Konstrukcję wystawy podbuduje wprowadzenie sześciu kamieni milowych – filarów
o podobnej formie architektonicznej przypominającej snopy światła. Każdy z nich będzie stanowił dominantę danej strefy wystawy, budując jej klimat i zwracając uwagę na kluczową tematykę przestrzeni.

Całość będzie obiektem nowoczesnym i znakomitym elementem promocji naszego regionu. To najbardziej nowoczesna z koncepcji, jakie pojawiły się dotąd w naszym mieście.

Jak się Wam podoba?