To już pewne – zabytkowa łemkowska chyża z Bartnego zostanie przeniesiona do Zagrody Maziarskiej w Łosiu. Budynek jest niezamieszkały i z roku na rok coraz bardziej niszczeje, a dzięki translokacji zostanie odnowiony i zyska wygląd z lat świetności.
Długo szukaliśmy odpowiedniego obiektu, który mógłby znaleźć się w zagrodzie. Nie mógł to być duży dom, ze względu na niewielki teren naszego skansenu, co dodatkowo komplikowało sprawę, bo zazwyczaj łemkowskie chyże są dość obszerne i długie. Musiał być to też obiekt reprezentujący architekturę łemkowską, a dodatkowo chcieliśmy uratować jakiś zabytek, bo stare domy – chyże łemkowskie – znikają z naszego krajobrazu w zastraszającym tempie – mówi Klaudia Zbiegień, kierownik Zagrody Maziarskiej w Łosiu.
Na ich miejscu buduje się tzw. „domy góralskie” z bali, które możemy spotkać w całej Polsce, niezależnie od tego, czy jesteśmy nad morzem, czy też na Podhalu. Zazwyczaj nie mają one nic wspólnego z regionalną architekturą.
Chyża, którą przewieziemy do zagrody, pochodzi z Bartnego, w którym jest najwięcej budynków z Gorlickiego wpisanych do rejestru zabytków (a taki był wymóg projektu). Watro też wiedzieć, że w 1978 roku cała wieś Bartne została wpisana do rejestru zabytków, jako rezerwat urbanistyczny i architektoniczny. Obecnie znaczna część tych zabytkowych domów ulega postępującej degradacji, a ten, który przeniesiemy zostanie uratowany – wyjaśnia Klaudia Zbiegień.
W nowym obiekcie Zagrody Maziarskiej będą się odbywały warsztaty dla dzieci oraz zostaną w nim ulokowane czasowe wystawy.
Projekt Skansenova obejmuje nie tylko wspomnianą wcześniej translokację, ale również konserwację istniejących w zagrodzie obiektów i ich zabezpieczenie przed niszczeniem, między innymi niecierpiącą zwłoki impregnację dachów.
Skansen Wsi Pogórzańskiej również skorzysta na udziale Muzeum w projekcie Skansenova, który przewiduje wykonanie w szymbarskim skansenie prac konserwatorskich i zabezpieczających obiekty poprzez wymianę i naprawę pokryć dachowych, konserwację gontów, naprawę ogrodzenia i modernizację istniejącej instalacji energetycznej.
Przeprowadzona zostanie konserwacja klepisk, zrobimy odwodnienie terenu oraz wykonane zostaną ścieżki spacerowe. Nasz wiatrak turbinowy również trafi w ręce specjalistów – mówi Leszek Brzozowski, kierownik Skansenu Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku.
Projekt Skansenova zakłada kompleksową rewitalizację zachowanych zabytków architektury drewnianej oraz zapienienie im ochrony i opieki konserwatorskiej, a także zabezpieczenie ich przed ewentualnym pożarem i klęskami żywiołowymi.
SKANSENOVA – SYSTEMOWA OPIEKA NAD DZIEDZICTWEM W MAŁOPOLSKICH MUZEACH NA WOLNYM POWIETRZU – partnerski projekt zainicjowany przez Województwo Małopolskie, który jest realizowany w formule partnerstwa przy udziale finansowym środków europejskich w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, Działanie 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury.
Liderem projektu jest Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu (instytucja kultury województwa małopolskiego), a partnerami w projekcie są: Gmina Dobczyce, Skansen w Sidzinie – Muzeum Sztuki Ludowej oraz 5 instytucji kultury Województwa Małopolskiego: Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec, Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.
Foto: Archiwum Zagrody Maziarskiej w Łosiu
Napisz komentarz
Komentarze