Niepokój budzi sposób ich odnowy, który zdaniem regionalistów i konserwatorów doprowadził do trwałych zniszczeń.
Nieodwracalne zmiany
Stowarzyszenie Magurycz, które od lat zajmuje się renowacją obiektów sakralnych, jako pierwsze zwróciło uwagę na problem. Według dokumentacji fotograficznej przygotowanej przez wolontariuszy Stowarzyszenia „Ruska Bursa” z Gorlic, prace renowacyjne objęły kilkadziesiąt obiektów w miejscowościach takich jak Krempna, Kotan, Grab, Świątkowa Wielka i Mała, Ożenna, Wyszowatka i Polany.
Według ekspertów, zastosowana metoda piaskowania doprowadziła do usunięcia oryginalnych warstw kamienia, inskrypcji oraz rzeźbionych detali. Dr Tadeusz Łopatkiewicz, etnograf i specjalista w dziedzinie kamieniarki łemkowskiej, podkreśla, że takie krzyże są unikalnym elementem lokalnego dziedzictwa i nie wymagają tego rodzaju interwencji.
Reakcja gminy
Urząd Gminy Krempna odniósł się do sprawy, podkreślając, że prace nie zostały jeszcze zakończone, a ich odbiór techniczny nie nastąpił. Gmina zapewniła, że nad renowacją czuwają specjaliści z uprawnieniami konserwatorskimi, jednak według dostępnych informacji, wykonawcą jest firma budowlana, która nie miała wcześniejszego doświadczenia w tego typu projektach.
Interwencja konserwatorska
Stowarzyszenie „Ruska Bursa” w Gorlicach złożyło zawiadomienie do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Jak poinformowała Anita Frodyma, inspektor ochrony zabytków z Delegatury w Krośnie, w marcu ma zostać przeprowadzona kontrola, która oceni zakres dokonanych zmian i ich wpływ na stan zabytków.
Ochrona dziedzictwa
Obiekty małej architektury sakralnej, stanowiące nieodłączną część krajobrazu kulturowego regionu, przetrwały wiele trudnych okresów w historii – wojny, przesiedlenia i zaniedbania. Teraz, w XXI wieku, mierzą się z nowym wyzwaniem: nieprzemyślanymi działaniami renowacyjnymi. Mieszkańcy i społecznicy mają nadzieję, że sprawa zostanie dokładnie wyjaśniona, a dalsze działania pozwolą na skuteczną ochronę tych cennych zabytków.
Napisz komentarz
Komentarze